Makhombo ya Makwanga

Ndzimana: Kutani un’wana exikarhi ka ntshungu a ku eka yena: “Mufundhisi, byela makwerhu leswaku a ndzi hungulela ndzhaka ya hina.” Kambe a ku eka yena: “Munhu ndzi wena! Xana i mani la nga ndzi veka muavanyisi, kumbe muhunguleri wa n’wina?” Kutani a ku eka vona: “Tivoneleni, mi chava timbilu ta makwanga, hikuva vutomi bya munhu byi nga ka byi nga humi eswilweni leswi a swi fuweke, hambi swi n’wi andzele ngopfu.” Kutani a va byela xifaniso, a ku: “Masimu ya munhu la fuweke a ma velekile ngopfu; kutani a anakanya embilwini ya yena, a ku: ‘Ndzi ta endla yini, kasi a ndzi na laha ndzi nga hlengeletaka swakudya swa mina kona?’ Kutani a ku: ‘Ndzi ta endlisa sweswo: ndzi ta hlanhla switlati swa mina, ndzi aka leswikulu, kutani ndzi ta hlengeleta kona swakudya swa mina hinkwaswo, ni rifuwo ra mina hinkwaro. Kutani ndzi ta ku eka moya wa mina: Moya wanga, u ni swilo leswo tala leswi hlengeleteriweke malembe layo tala; wisa, u dya, u nwa, u tsaka.’ Kambe Xikwembu xi ku eka yena: ‘Wee xihunguki! Hi vusiku byebyi, moya wa wena wu ta tekiwa ka wena; kutani swilo leswo u swi lunghiseke, swi ta va swa mani xana?’ Swi tano ni ka yena loyi a tihlengeletelaka xuma, kambe a nga fuweri Xikwembu (Luka 12:13-21)

 
Ndzimana: Ku rhandza mali a hi xidyoho ntsena. Ku rhandza i vuhunguki.
  • Vayuda va ku, “Munhu u tswariwa ….
  • Yesu u vulavula ngopfu hi ta makwanga eka Luka 12. A hi yi voneni.

Makwanga ma le hinkwako

  • Ku na swikombiso swo tala eBibeleni swa vanhu lava rhandzeke mali.
    • Akani (Yoxuwa 7); u yivile nsuku, u hembile.
    • Gehazi (2 Tihosi 5); u tekile mali ya Naamani, u hembile.
    • Yudas (Mateo 26-27); u xengile Yesu hi tisilivhere ta 30; u hembile.
    • Ananiya na Safira (Timhaka 5:1-11); va xavisile nsimu; va yivile, va hembile.
  • Vonani, vanhu lava va hembile. Ehandle, a va naveli, kambe endzeni, va na makwanga. Swo olova ku fihla xidyoho.
  • Vonani, vanhu lava va vitaniwa mudyondzisiwa wa Xikwembu.
    • Akani a hi muhedeni. A ri muhlawuriwa wa Xikwembu.
    • Gehazi a ri mupfuni wa muprofeta Elixa.
    • Yudas a ri muhlawuriwa unw’ana wa vadyondzisi
    • Ananiya na Safira va ri swirho swa kereke yo sungua.
    • Swi kombisa leswaku makwanga ma tele ekerekeni, a hi exikarhi ka lava nga ponisiwangiki ntsena.
  • Milawu yanarhu ya Milawu ya khume (2,8,10) yi vulavula hi ta makwanga.
  • Kwala, hi kuma xikombiso xin’wana xa vanhu lava randzeke mali: Vafarisi. Ntsungu wu rhendzeleka Yesu, va kandziyelana (v. 1), ku katsa Vafarisi.
  • Vafarisi:
    • Va vitaniwa “lava nga ni makwanga” (Luka 16:14).
    • Va ri vakanganyisa. Namuntlha, mfungho un’wana wa vadyondzisi wa mavun’wa i leswaku va rhandza mali. 2 Petro 2:3, “leswi navelaka ku fuwa, va ta bindzula ha n’wina hi ku vulavula loku kanganyisaka.”
    • Mi minkarhi, va tshinyiwa hi Yesu (v. 1).
    • Va vutisa swivutiso swo tala ku xisa Yesu (11:53
  • Ku pfuxeta: Makwanga ma tele eBibeleni, ndzeni na handle ekerekeni.

Makwanga ma Xisa

  • Xivutiso xa vuhunguki byi huma eka v. 13. Yesu u tekile nkarhi wo leha eka 12:1-12 ku hlamusela timhaka ta ximoya (3,5,10). Kambe munhu loyi u na xivutiso xa mali ntsena!
  • Yesu a nga vileli vuxokoxoko bya xiphiqo xa vona (v. 14) kambe a nyika xitori lexi hlamuselaka rimitsu ra xiphiqo xa vona.
  • Yesu a va laya makwanga ya vona. (1) Tivoneleni (2) Chavani, makwanga (15).
  • I xiphiqo xa la va nga ponisiwangiki na Vakriste.
    • Vonani, “yena” (la nga pfumeriki) eka v. 14, kambe “vona” (ntsungu, ku katsa vapfumeri) eka v. 15.
    • Eka Vafundzisi: “la nga naveriki mali” (1Timoteo 3:3).
    • Eka Vapfumeri: “Mikhuva ya n’wina yi nga tshuki yi va yak u navela xuma” (Vaheveru 13:5).
  • Sweswi, Yesu u nyika xitori ku dyondzisa dyondzo ya makwanga.
  • Sweswi, Yesu u nyika xitori ku dyondzisa dyondzo ya makwanga.
    • Eka Luka 12, a hi byeriwangi leswaku mufuwi u bihile. U khongerile. U tirhile.
    • A hi xidyoho ku fuwa ni ku twela vusiwana. Ndzawu ya kahle i le xikarhi hikuva mali ya ringa.
    • Eka Swivuriso 30:8-9 – “U nga ndzi hi vusiwana, hambi ku ri ku fuwa; Ndzi wundle hi swakudya leswi ndzi ringanaka. Kumbexana loko ndzi xurhile ndzi nga ku landzula, Ndzi ku: ‘Yehovha i mani?’ Kumbe xana, loko ndzi ri xisiwana, ndzi yiva, ndzi tlanga hi vito ra Xikwembu xa mina.”
    • Eka 1 Timoteo 6:9 – “Lava rhandzaka ku fuwa, va wela emiringweni, ni le ntlhan’wini, ni le ku naveleni loko tala ka vuphukuphuku loku onhaka, loku nwerisaka vanhu eku loveni.”
    • Xifaniso: Mati ni ndzilo swi kahle, kambi swi bihile loko swi lawuriwangiki. Mali yi bihile loko a yi lawuriwangiki.

Makwanga ma na Mahhombo

  • Ma hi yisa eku vileleni (v. 17)
    • Ku rhandza mali swi khorwisa ku vilela ni ku kanakana.
    • “Ndzi ta endla yini?” Loko hi na swo tala, ha vilela ngopfu.
      • Eka Mateo 6:25 – “Mi nga tshuki mi kanakana hi swa vutomi bya n’wina, leswi mi nga ta dya, ni ku nwa…”
      • Eka Eklesiasta 5:12 – “Vurhongo bya munhu la tirhaka bya nandziha, hambi a dya ngopfu, hambi a dya switsanana; kambe ku xurha ka mufuwi a ku n’wi nyiki vurhongo.”
  • Ma hi yisa ku va la nga enerisiwangiki. (v. 18)
    • A nga enerisiwangi ni switlati swa khale. U lava leswikulu.
    • Xikwembu xi hi tumbuluxile ku enerisiwi hi Xona, a hi mali
      • Eka Tipsalma 42:1-2 – “Hi laha ntswele ya mhunti yi rilelaka mati ya milambu, Moya wa mina wu ku naverisa sweswo, wena Xikwembu! Moya wanga wu ni torha ra Xikwembu, ra Xikwembu lexi hanyaka.”
      • Eka Tipsalma 63:1 – “Oho Xikwembu! U Xikwembu xanga, ndza ku lava, moya wanga wu ni torha ra wena, nyama ya mina yi ku navela hi mahika, etikweni leri ra ku oma, ra mananaga leri nga riki na mati.”
    • Makwanga i ku landzela xikwembu xo hava: mali. “Ku navela rifuwo loku ku nga ku tirhela swikembu swahava” (Vakol. 3:5).
    • Mufundzisi un’wana a ku, “Xikwembu xi hi tumbuluxile ku rhandza vanhu ni ku tirhisa swilo, kambe vanhu va makwanga va rhandza swilo, va tirhisa vanhu.”
    • Eklesiasta 5:10 – “La rhandzaka mali, a nga ka a nga kolwi hi mali.”
  • Ma yi yisa ku tidzunisa. (v. 19)
    • Munhu loyi a tirhandza. U tivulavula. Vonani! Marito “ndzi” ni “mina” swi tele.
    • Hosiya 13:6 – “Vaxurhile evudyelweni bya vona, kuteloko va xurhile, timbilu ta vona ti tikukumuxa; va ndzi rivale hakona.”
    • 1 Timoteo 6:17 – “Byela vafuwi va nkarhi wa sweswi, leswaku va nga tshuki va tidz
    • Xitori xa mufuwi ni Lazaro eka Luka 16:19-31 xi kombisa leswaku, hi vumundzuku, lava fuweke vo tala emisaveni va ta twela vusiwana etilweni.
    • Minkarhi yo tala, swisiwana emisaveni swi ta fuwa etilweni (Yakob 1:9-12).
  • Ma yi yisa ku loloha. (v. 19).
    • Hi mali yo tala, u lava ku “wisa.”
    • Lava rhandzaka mali va tsandzeka ku hlayela masiku (Tipsalma 90:12).
    • Yohane 9:4 – “Ndzi fanele ku tirha mintirho ya la ndzi rhumeke, dyambu ri nga si pela; vusiku bya ta lebyi munhu a nga tiki tirha ha byona.”
  • Ma hi yisa ku endla swidyoho swin’wana (v. 19).
    • Xidyoho a xi rhandzi ku tshama xi ri xoxe. Makwanga, ni vulolu, ni ku nwa byalwa, ni…
    • Makwanga i “rimitsu ra vudyoho hikwabyo” (1 Timoteo 6:10).
    • Lava nga ni mali yo tala va tikaratiwa hi ku dlaya vukati etc.
    • Makwanga i xihlovo xa swiphiqo swo tala (Yakob 4:1-2).
  • Ma hi yisa etiheleni (v. 20).
    • Munhu loyi i xihunguki. Moya wa yena wu ta tekiwa sweswi!
    • Vafuwi va nga nghena etileweni? Ina, kambe swa tika (Mateo 19:23).
    • Ndlela leyi hi tirisaka yona i mfungho wa mbilu ya hina.
    • Loko Zakea u nyikile mali ya yena, Yesu a ku: “Namuntlha ku hanya ku nghenile endlwini leyi.”
    • Jaha leri fuweke u kombisile leswaku a nga ponisiwangi hikuva u rhandzile mali (Luka 18). Xikwembu xa yena a xi ri mali.
  • Vafuwi va rivala leswaku Evhangeli i mahala.
    • Esaya 55:1 – “N’wina hinkwenu lava nga ni torha, tanani ematini hambi n’wina lava pfumalaka mali! Tanani, mi ta xava, mi dya; tanani, mi xava vhinyo ni ntswamba, hambi mi nga ri na mali, a mi nga hakeri!”
    • Bibele ya “kanganyisiwa hi xuma” (Mateo 13:22).
    • Eka Luka 14:15-24, vo tala a va tangi eswakudyeni hikuva a va ri xuma lexintshwa. Hi wena ke?

Xo Hetelela

  • Makwanga a hi xiphiqo ntsena. I vuhunguki (Mt. 16:26).
  • Makwanga ma yisa vanhu vo tala etiheleni. Yesu u tile ku hi nyika vutomi lebyi nga heriki, a hi vutomi byo olova.
  • Makwanga a ma fanelangi ku rhandziwa ku tlula Kriste.
  • J.D. Rockefeller: “Xisiwana lexikulu i munhu la nga na mali ntsena.”
Download